Nguyên nhân mắc biến chứng mắt đái tháo đường

1. Các biến chứng mắt do đái tháo đường thường gặp

Người mắc đái tháo đường có nguy cơ cao gặp phải các biến chứng mắt phổ biến như:

Võng mạc đái tháo đường: đây là tình trạng tổn thương các mạch máu nhỏ tại võng mạc gây phù nề, tắc nghẽn, xuất huyết. Và là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mù lòa ở người trưởng thành.

Đục thủy tinh thể: là khi thủy tinh thể trong mắt bị mờ đục do lượng đường huyết cao, làm tầm nhìn bị hạn chế.

đục thủy tinh thể.png — Đục thủy tinh thể

Tăng nhãn áp: khi áp lực cao trong mắt khiến tổn thương thần kinh thị giác, dần dẫn đến suy giảm thị lực nếu không được can thiệp kịp thời.

Những biến chứng này xảy ra do nhiều yếu tố. Cùng tìm hiểu nguyên nhân ngay.

2. Nguyên nhân gây nên biến chứng mắt ở người mắc đái tháo đường

2.1. Đường huyết cao kéo dài

Đường huyết cao là tình trạng đặc trưng nhất ở những ai mắc đái tháo đường. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến mắt và thị lực:

Tác động lên mạch máu: đường huyết cao làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu, dẫn đến tình trạng rò rỉ và hình thành các mạch máu mới dễ vỡ. Tổn thương này thường xảy ra ở võng mạc, gây phù hoặc xuất huyết võng mạc.
Thiếu oxy tại võng mạc: khi các mạch máu bị tắc nghẽn, võng mạc không nhận đủ oxy và dinh dưỡng, làm tổn thương tế bào thị giác. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng võng mạc đái tháo đường.

2.2. Huyết áp cao

Huyết áp cao kết hợp với đường huyết cao: đặc biệt khi huyết áp cao làm tăng áp lực lên mạch máu nhỏ ở võng mạc, sẽ khiến chúng dễ bị vỡ. Khi kết hợp với đường huyết cao, nguy cơ tổn thương mạch máu sẽ càng nghiêm trọng hơn.
Nguy cơ xuất huyết võng mạc: huyết áp không được kiểm soát có thể gây ra các biến chứng mắt cấp tính như xuất huyết hoặc phù nề.

Huyết áp cao làm tăng nguy cơ vỡ cách mạch máu nhỏ ở mắt

2.3. Cholesterol cao và rối loạn lipid máu

Tắc nghẽn mạch máu: lượng cholesterol và triglyceride cao làm hình thành mảng bám trong mạch máu, khiến gián đoạn quá trình cung cấp máu đến võng mạc.
Đục thủy tinh thể: mức cholesterol cao cũng liên quan đến việc hình thành đục thủy tinh thể sớm ở người mắc đái tháo đường.

2.4. Thời gian mắc đái tháo đường

Tích lũy tổn thương tại mắt: thời gian mắc đái tháo đường càng dài, các mạch máu trong cơ thể càng chịu nhiều tổn thương. Các tế bào thần kinh thị giác cũng dần suy giảm chức năng do thiếu oxy kéo dài.
Tăng nguy cơ gặp biến chứng: người mắc đái tháo đường trên 10 năm có nguy cơ mắc võng mạc đái tháo đường cao gấp nhiều lần so với người mới mắc.

thời gian mắc đái tháo đường càng lâu.png — Thời gian mắc đái tháo đường càng lâu sẽ càng tăng nguy cơ biến chứng mắt

2.5. Lối sống không lành mạnh

Hút thuốc: nicotin và các chất độc hại trong thuốc lá gây co thắt mạch máu, làm giảm lưu lượng máu đến mắt.
Thiếu vận động: lối sống ít vận động làm tăng nguy cơ béo phì và rối loạn chuyển hóa, góp phần thúc đẩy các biến chứng mắt.
Ăn uống không lành mạnh: việc không tuân thủ chế độ ăn khi mắc đái tháo đường khiến đường huyết tăng cao, góp phần gây nên những biến chứng về mắt.
Căng thẳng, stress, thiếu ngủ, ăn uống thất thường,...: đều là yếu tố làm tăng đường huyết.

Hút thuốc hay căng thẳng cũng làm tăng nguy cơ biến chứng mắt ở người đái tháo đường

3. Cách phòng ngừa biến chứng mắt do đái tháo đường

Kiểm soát đường huyết: duy trì mức đường huyết trong ngưỡng an toàn, đặt mục tiêu HbA1c dưới 7%.
Kiểm soát huyết áp và cholesterol: thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, hạn chế chất béo bão hòa và muối.

cholesterol cao là nguyên nhân.png — Cần kiểm soát lượng cholesterol nạp vào cơ thể

Thăm khám định kỳ, đặc biệt là mắt: khám mắt ít nhất 1 lần/năm và kiểm tra đái tháo đường theo lịch để phát hiện sớm các bất thường.
Thay đổi lối sống: bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia, ngủ đủ giấc, uống đủ nước,...

Việc nắm bắt nguyên nhân gây biến chứng mắt đái tháo đường giúp phòng ngừa những hậu quả đáng tiếc có thể gây nên cho thị lực. Tiện lợi hơn hết khi việc theo dõi chỉ số và các dấu hiệu biến chứng đã được tích hợp trên nhiều app sức khỏe hiện nay. Thế nên việc nhận diện những biến chứng về mắt sẽ dần trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết, đồng thời cũng nhận được sự tư vấn và chỉ định ngay dưới của Bác sĩ điều trị chuyên môn. Hãy chú ý đến sức khỏe thị lực ngay từ hôm nay nhé!

Tài liệu tham khảo

1. Eye Complications, American Diabetes Association, https://diabetes.org/about-diabetes/complications/eye-complications

2. Diabetic Eye Problems, MedlinePlus, https://medlineplus.gov/diabeticeyeproblems.html, 12/11/2024

Nội dung trên chỉ mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn y khoa. Hãy trao đổi trực tiếp với Bác sĩ để có hướng dẫn phù hợp với tình trạng sức khỏe của mỗi người! Xem thêm >